MASAL

Masal anlatılmamış çocuk var mıdır?

Bilmiyorum çünkü dört, beş yaşları arasında dinlediklerim 87/88 yıl geride kaldılar.

Şimdi sadece isimleri hatırlıyorum.

Rahmetli “Sayan” annemizin (Hırsız Tahir)’i ve merhum “Nadire” halamın (Kırk Haramiler)’i hepsi “Bir varmış, bir yokmuş” diye başlar ve konuya “Onlar ermiş muradına biz çıkalım kerevetine” tekerlemesi ile son ererdi. Ahlaksızlar, yalancılar, hırsızlar cezalarını bulurlardı.

Eskiden masalların çocuklardaki etkisi daha belirgindi. Masalcı anlatırken değişiklik yaparsa farkına varır ve “öyle değil” diye uyarır. İyi, doğru, fena, yanlış kavramlarını ayırırdı. Çünkü dikkati dağılmazdı.

Bu da masalın etkisini gösteren bir kriter, böyle olduğuna göre çocukları uslandırmak için (dev), (öcü), (Doktor, iğne), (Polis geldi) gibi hayali veya maddi varlıklarla korkutmak yerine anlayacağı dille, örneğin hayvanları, çiçekleri güzel davranışlardan söz etmeli.

Gerçi masallarda (Dev) anlatılıyor. Ancak o çok büyük boyutlu kuvvetli, belki biraz saf biri gibi gösteriliyor. Andersen Masallarındaki (Peri) elindeki sihirli değnekle iyilik yapan güzel bir kız. (Cadı) fena kıskanç bir kadın.

19’cu ve 20’ci YY’ın çocukları böyle masallar dinlerken. Kırsal kesimlerde ergen kişilerin de toplanıp masal günleri yaptıklarını biliyordum. Konular ahlaka, kahramanlığa, sevdaya dayanmakla beraber içinde mucizeler olağan üstü olaylar da karışıyormuş. Bu da çocuk kalmış insanların bir ihtiyacı olabilir. İletişimin en düşük olduğu bir dönemde toplumlar kendine çarelerini buluyorlar. Söyleyemedikleri şeyleri hayvan tiplemeleriyle açıklıyorlar. Walt Disney’in 1928’de yaratığı (Mickey Mouse) tipi gibi sevimli neşeli ve düşündürücü örnekler izlendi.

20. YY Cumhuriyetimizin harf devrimiyle kolayca okuma yazma öğreniliyor. Artık (çocuk sesi), (afacan), (doğan kardeş) var. Eğitici konular içeren kitaplar yayınlanıyor. İlerleme hevesi huzur birlik beraberlik içindeyiz.

Belki o kadar çok televizyon kanalı ve dizisi yok. Herkesin elinde son model bilgisayarlı cep telefonu da yoktu. Ama herkesin gücü vardı. Dizi seyretmeğe vakti yoktu.

Bu yüzden  20’ci YY masalları çoğaldı. (Dev)’lerin, (Öcü)’lerin, (Cadı)’ların ve (Vicdansız Yaratık)’ların yerini 21’ci YY’ın yerini eli bıçaklı, silahlı, uyuşturucu kullanan, kadın ve çocuk düşmanı saldırganlar aldı.

Fakat çoğunluk şiddeti, dolandırıcılığı, zorbalığı sevmez. Şimdi dünyadaki bütün peri kızlarının toplanıp sihirli değnekleriyle, uygarlık masalı getirmelerinin zamanıdır.